Lịch sử Tích Lan thuộc Anh

Bối cảnh

Trước khi người Hà Lan bắt đầu thực hiện quyền tài phán của mình, đảo Ceylon bị chia cắt giữa Đế quốc Bồ Đào NhaVương quốc Kandy, những người đang ở giữa cuộc chiến tranh giành quyền kiểm soát toàn bộ hòn đảo. Hòn đảo đã thu hút sự chú ý của Cộng hòa Hà Lan mới thành lập khi họ được mời đến bởi Vua Sinhale để chiến đấu chống lại người Bồ Đào Nha. Sự cai trị của Hà Lan đối với phần lớn hòn đảo đã sớm được áp đặt.

Vào cuối thế kỷ XVIII, người Hà Lan suy yếu do các cuộc chiến tranh chống lại Vương quốc Anh, đã bị nước Pháp thời Napoléon chinh phục, và các nhà lãnh đạo của họ trở thành người tị nạn ở London. Không còn khả năng cai quản phần hòn đảo của họ một cách hiệu quả, người Hà Lan đã chuyển giao quyền cai trị hòn đảo đó cho người Anh, mặc dù điều này trái với mong muốn của những người Hà Lan cư trú tại đó. Việc chiếm đảo ngay lập tức mang lại 300.000 bảng tiền hàng hóa, cũng như việc mua lại các đồn điền quế, khiến đây trở thành một dự án kinh doanh có giá trị.[4]

Chiến tranh Kandy

Bài chi tiết: Chiến tranh Kandy

Ngay sau khi Vương quốc Anh giành được các phần đất Ceylon do người châu Âu kiểm soát từ tay người Hà Lan, họ muốn mở rộng phạm vi ảnh hưởng mới của mình bằng cách biến Vương quốc Kandy bản địa thành một xứ bảo hộ, một đề nghị ban đầu bị Vua Kandy từ chối. Mặc dù chính quyền Hà Lan trước đây không đủ quyền lực để đe dọa triều đại của các vị vua Kandy, nhưng người Anh mạnh hơn nhiều. Việc người Kandy từ chối chấp nhận một chế độ bảo hộ cuối cùng đã dẫn đến chiến tranh, kết thúc bằng sự đầu hàng của người Kandy.

Công ước Kandy

Bài chi tiết: Công ước Kandy

Sự cai trị của Vua Sri Vikrama Rajasinghe không được các thủ lĩnh của ông ủng hộ. Nhà vua, người gốc Nam Ấn Độ, phải đối mặt với các thủ lĩnh quyền lực và tìm kiếm các biện pháp tàn nhẫn để đàn áp sự nổi tiếng của họ đối với người dân. Một cuộc đảo chính thành công được tổ chức bởi các thủ lĩnh Sinhala, trong đó họ chấp nhận Vương quốc Anh là chủ quyền mới của mình. Điều này đã chấm dứt dòng dõi của vương quốc Kandy và Vua Rajasinghe bị bắt làm tù binh, chấm dứt hy vọng rằng người Anh sẽ cho phép ông duy trì quyền lực. Hiệp ước Kandy được ký kết vào năm 1815 được gọi là Công ước Kandy và nêu rõ các điều khoản theo đó lãnh thổ của người Kandy giữ vị trí như một lãnh thổ bảo hộ của Anh. Phật giáo sẽ được Vương miện bảo vệ và Cơ đốc giáo sẽ không bị áp đặt lên dân chúng, như đã xảy ra dưới thời cai trị của Đế quốc Bồ Đào NhaCộng hòa Hà Lan. Công ước Kandy là một văn bản pháp lý quan trọng vì nó quy định các điều kiện mà người Anh đã hứa đối với lãnh thổ Kandy.

Cuộc nổi dậy Uva

Các gia tộc cầm quyền của Kandy mất chưa đầy hai năm để nhận ra rằng quyền lực của chính phủ Anh về cơ bản là khác với quyền lực của triều đại Nayakkar (bị phế truất). Ngay sau đó, người Kandy nổi dậy chống lại người Anh và tiến hành chiến tranh du kích. Sự bất mãn với các hoạt động của người Anh nhanh chóng trở thành cuộc nổi dậy công khai, bắt đầu ở Công quốc Uva vào năm 1817, được gọi là Cuộc nổi dậy Uva, còn được gọi là Chiến tranh Kandy lần thứ ba. Nguyên nhân chính của cuộc nổi loạn là do chính quyền Anh không bảo vệ và duy trì các truyền thống Phật giáo truyền thống, vốn được người dân đảo xem như một phần không thể thiếu trong cuộc sống của họ.[5][6][7][8][9]

Cuộc nổi dậy, nhanh chóng phát triển thành một cuộc chiến tranh du kích kiểu mà người Kandy đã chiến đấu chống lại các cường quốc châu Âu trong nhiều thế kỷ trước đó, tập trung vào giới quý tộc Kandy và sự bất hạnh của họ trước những diễn biến dưới sự cai trị của Anh kể từ năm 1815. Tuy nhiên, đây là cuộc nổi dậy cuối cùng thuộc loại này và ở Tỉnh Uva, một chính sách khắc nghiệt đã được theo đuổi, và tất cả nam giới từ 15 đến 60 tuổi đều bị đuổi ra ngoài, bị đày ải hoặc bị giết. Vương quốc Anh sáp nhập Vương quốc Kandy vào Ceylon thuộc Anh vào năm 1817.[10][11]

Phát triển

Sujit Sivasundaram lập luận, củng cố phân tích đầu tiên được thực hiện bởi nhà sử học địa phương nổi tiếng, G.C. Mendis trong cuốn sách của mình, "Ceylon Under the British", rằng người Anh đã sử dụng kiến thức địa lý để đánh bại quân Kandy ở các khu vực rừng núi và rừng rậm ở trung tâm Ceylon. Họ đã sử dụng những người cung cấp thông tin địa phương và các nhà khảo sát người Anh để lập bản đồ hòn đảo, sau đó xây dựng một mạng lưới đường bộ để mở khu vực trung tâm. Điều này tạo khả năng sản xuất nông nghiệp đồn điền xuất khẩu, cũng như kiểm soát quân sự chặt chẽ hơn.[12]

Với các thương cảng TrincomaleeColombo, thuộc địa này là một trong số rất ít cung cấp nguồn quế trên thế giới. Loại gia vị này cực kỳ có giá trị và Công ty Đông Ấn Anh bắt đầu trồng nó vào năm 1767, nhưng Ceylon vẫn là nhà sản xuất chính cho đến cuối thế kỷ XVIII[13]

Việc lắp đặt tuyến đường sắt được thực hiện dưới thời Thống đốc Henry Ward. Các công trình lớn khác của người Anh bao gồm các dự án xây dựng đường xá, thành lập các đồn điền chè và cà phê, bệnh viện và nhà hộ sinh.

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Tích Lan thuộc Anh http://www.britishempire.co.uk/timeline/colonies19... http://www.cicred.org/Eng/Publications/pdf/c-c46.p... https://web.archive.org/web/20140701070027/http://... https://www.worldstatesmen.org/Sri_Lanka.html https://books.google.com/books?id=YyHG9ZKl3bwC&pg=... https://web.archive.org/web/20160304055307/http://... http://www.ucpress.edu/op.php?isbn=9780520028739 https://books.google.com/books?id=SxO0eISluqEC&pg=... https://books.google.com/books?id=EYeoXrsn8lIC&pg=... https://books.google.com/books?id=OnaC26k9KG8C&pg=...